- Trước tiên, xin ông cho biết ý kiến của mình về hiện trạng của ngành cơ khí Việt Nam?

Tổng giám đốc Nguyễn Công Phú :

Có nhiều tiêu chí để đánh giá một nước công nghiệp phát triển, song có hai tiêu chí bắt buộc phải có đó là: Thứ nhất, đất nước phải có một nền công nghiệp nặng phát triển được xây dựng trên nền tảng của các lĩnh vực công nghiệp luyện kim, luyện cán thép, cơ khí chế tạo máy, các dây chuyền đóng tàu, công nghiệp ôtô… Thứ hai, sản phẩm cơ khí quốc nội phải đạt trên 50% và phải hình thành các tập đoàn công nghiệp thuộc các lĩnh vực công nghiệp trên. Với chủ trương và chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chúng ta một cách khách quan phải công nhận là 10 năm qua các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam đã có mặt tại các công trường, công trình công nghiệp tầm cỡ quốc gia, địa phương…và có lúc đã là nhà thầu chủ lực EPC (Engineering, Procurement, Construction). Các doanh nghiệp này đã có cơ hội đa dạng hóa tri thức ngành nghề để tham gia xây dựng các nhà máy, công trình năng lượng (dầu khí, điện…), sản xuất vật liệu (sắt, thép, xi măng, giấy, plastic…), sabr phẩm nông nghiệp (đương, đạm, phân bón…), chế tạo tàu biển…

Tuy nhiên, những thành tựu nói trên không làm chúng ta quên đi sự hạn chế, hay ở chừng mực nào đó là sự yếu kém về nguồn nhân lực trong tất cả các khâu từ thiết kế kỹ thuật và công nghệ “Engineering”; mua sắm thiết bị “Procurement” đến chế tạo, lắp ráp, xây dựng “Fabrication/Construction”. Một minh chứng là các Tổng công ty còn cần cơ chế chỉ định thầu để có hợp đồng EPC.

- Vậy muốn có nguồn nhân lực cơ khí đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa phải làm thế nào thưa ông?

Tổng giám đốc Nguyễn Công Phú:

Tập trung đào tạo nguồn nhân lực cơ khí đạt trình độ quốc tế để đáp ứng nhu cầu xây dựng cho các công trình công nghiệp ở Việt Nam, cần sớm được thể chế hóa bằng các giải pháp và chính sách của Nhà nước. Việc giao cho các doanh nghiệp trong nước làm tổng thầu EPC có thể coi là giải pháp hiệu quả, tạo động lực để thúc đẩy ngành cơ khí chế tạo máy, chế tạo các dây chuyền thiết bị điện đồng bộ cho các nhà máy thuộc các lĩnh vực nhiệt điện, thủy điện, xi măng, dầu khí…Theo tôi, những gì có thể làm thì phải làm ngay để biến tư duy thành hành động và cần đặt ra các mục tiêu khác nhau. Cụ thể, ngắn hạn tới năm 2010 cần tập trung đào tạo nhân lực cho mọi cấp điều hành dự án công nghiệp lớn, cán bộ kỹ thuật trung cấp và công nhân kỹ thuật chuyên nghiệp; Trung hạn tới năm 2015 nhiều doanh nghiệp có năng lực và tính chuyên nghiệp tầm quốc tế để đấu thầu và thắng thầu EPC tại Việt Nam cũng như tại khu vực; và phấn đấu đến năm 2020 các doanh nghiệp ngành cơ khí là một bộ phận hữu cơ sống động của nước Việt Nam đã công nghiệp hóa hiện đại hóa.

Để bước đầu cụ thể hóa một số hành động trong năm 2009 – 2010 cho mục tiêu trên, chúng ta nên trở lại hình thức EPC với những ý nghĩa cụ thể đích thực của nó.

Chúng ta nên thẳng thắn xác định là hiện nay nguồn nhân lực và cơ cấu tài chính của các doanh nghiệp cơ khí mạnh của Việt Nam chỉ đủ để tham gia khâu “C” (Chế tạo/Lắp đặt/Xây dựng), có nghĩa là khâu ra sản phẩm. Hai khâu “E” - thiết kế kỹ thuật và công nghệ và “P” - mua sắm thiết bị đang bỏ ngỏ cho các đồng nghiệp quốc tế. Và khâu “E” và “P” là hai khâu cáo giá trị gia tăng cao vì hàm lượng trí tuệ rất cao. Thật ra trong cuộc đấu “EPC”, ai nắm được “E” sẽ là thủ lĩnh! Và nếu có được khâu “E” và “C” trong tay thì khâu “P” sẽ tự đến! Và như thế thiết lập những dự án tầm cỡ quốc gia, quốc tế sau đó điều hành, quản lý những dự án đó (Project Management) không còn quá phụ thuộc vào đồng nghiệp nước ngoài như hiện nay. Phải có một nguồn nhân lực quốc tế, để các Tổng Công ty công nghiệp hay cơ khí trở thành đối tác “ngang ngửa” với bạn hàng quốc tế.

- Đó là những mục tiêu mang tính định hướng, vậy cụ thể chúng ta phải cần làm những gì?

Tổng giám đốc Nguyễn Công Phú:

Thứ nhất, cần đào tạo những kỹ sư trẻ về lĩnh vực “E” thống qua việc mua các license – bản quyền về công nghệ kỹ thuật nghiệt điện, lọc dầu, hóa dầu, đạm ...vì các nhà máy này đã được chuẩn hóa qua những “license”. Một mục tiêu thật sự là thành hình các công ty “Engineering” như các mô hình TECHNIP, MITSUBISHI, HUYNDAI ... nhờ các nguồn nhân lực được đầu tư như thế. Có nắm được “Engineering”, chúng ta mới xác định được ưu tiên, lộ trình chế tạo, sản xuất các trang thiết bị cơ, cơ điện một cách công nghiệp hóa và hiện đại hóa.

• CEO thời kì khủng hoảng tài chính kinh tế toàn cầu: “Tướng văn/võ song toàn”
• Đặt tên cho sản phẩm
• Hiểu đúng vai trò của đội ngũ bán hàng
• Các hoạt động marketing với quá trình phát triển sản phẩm mới
• Marketing trong thế giới phẳng: Place hay partners?