Song do hướng dẫn ban hành chậm, mỗi nơi lại làm một kiểu, khiến nhiều doanh nghiệp... khổ vì “vướng” hoàn thuế!

Tại điểm 1.3 (chương 3) Thông tư 129/2008/TT-BTC quy định về điều kiện để khấu trừ thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hoạt động mua bán hàng hóa có giá trị trên 20 triệu đồng kể từ 1/1/2009 là: có hóa đơn VAT, có chứng từ thanh toán qua ngân hàng...

Chiếu theo quy định này, nhiều doanh nghiệp đã chọn cho mình cách đơn giản nhất để thực hiện, và rồi bị vướng mắc.

Doanh nghiệp bị gây khó

Chủ doanh nghiệp tư nhân Ngọc Loan (quận Bình Thạnh, Tp.HCM) than thở: việc làm ăn tính từng ngày từng giờ nhưng hệ thống ngân hàng chuyển tiền đến 2, 3 ngày, nếu rơi vào thứ Bảy, Chủ Nhật thì đến 4 ngày mới nhận được, khiến doanh nghiệp vô cùng khổ sở vì chưa nhận được tiền, bên bán không chịu xuất hàng, không chịu xuất hóa đơn và việc kinh doanh bị ách tắc!

Mới đây, Công ty TNHH T.N (quận 4, Tp.HCM), chuyên xuất khẩu cà phê, đã gửi đơn kiến nghị đến Cục Thuế Tp.HCM xem xét được hoàn thuế VAT với số tiền lên đến hàng tỷ đồng.

“Yêu cầu của đối tác là phải thanh toán ngay, nhưng nếu tài khoản của đối tác nằm khác hệ thống với tài khoản của công ty thì việc chuyển thanh toán phải mất đến 2 - 3 ngày tiền mới đến. Do vậy, chúng tôi buộc phải rút tiền mặt, mang sang hệ thống ngân hàng mà đối tác có tài khoản để nhờ ngân hàng chuyển giùm (chuyển cùng hệ thống ngân hàng chỉ mất vài giờ là nhận được). Đến giờ, thủ tục hoàn chỉnh, hóa đơn rõ ràng nhưng cơ quan thuế không chấp nhận hoàn thuế là vì nhờ ngân hàng chuyển tiền vào tài khoản bên bán. Số tiền hoàn thuế lên đến hàng tỷ đồng bị “chôn” trong cơ quan thuế từ nhiều tháng nay”, đại diện công ty bức xúc nói.

Vì tài khoản của công ty và tài khoản của nhà cung cấp mở ở hai hệ thống ngân hàng khác nhau và khác địa bàn nên nếu chuyển tiền phải mất 2-3 ngày sau nhà cung cấp hàng mới nhận được tiền!

Một số doanh nghiệp cũng phản ánh thủ tục hoàn thuế đang bị ách tắc do “lỡ” chọn hình thức thanh toán khác như thanh toán bằng séc, nộp thẳng tiền vào tài khoản trên.

Còn một số khác thì “lách” bằng cách chia nhỏ hóa đơn, dưới 20 triệu để khỏi thanh toán qua ngân hàng. Biết là như thế là vi phạm pháp luật nhưng không có cách nào khác!

Lỗi tại ai?

Theo quy định tại Thông tư 129 về hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu phải thanh toán qua ngân hàng đã hướng dẫn cụ thể thanh toán qua ngân hàng là việc chuyển tiền từ tài khoản của bên nhập khẩu sang tài khoản mang tên bên xuất khẩu mở tại ngân hàng. doanh nghiệp phải hiểu rằng điều kiện khấu trừ thuế VAT đầu vào đối với hoạt động mua bán hàng hóa cũng tương tự như vậy.

Giải thích điều này, ông Nguyễn Đình Tấn, Cục trưởng Cục Thuế Tp.HCM, cho biết: “Vướng mắc xảy ra là do sơ suất của doanh nghiệp không thực hiện đúng theo hướng dẫn. Cục Thuế đã nhiều lần tập huấn cho doanh nghiệp và hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp là phải chuyển tiền từ tài khoản của bên mua sang tài khoản của bên bán”.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp cho rằng nguyên nhân phát sinh ra vướng mắc trên là do thông tư của Bộ Tài chính thiếu rõ ràng, văn bản hướng dẫn thi hành chậm (gần 3 tháng sau khi thông tư có hiệu lực), khiến mỗi cơ quan thuế “áp” một kiểu.

Cụ thể, đến ngày 20/3, Bộ Tài chính mới có công văn gửi tất cả cục thuế các tỉnh, thành hướng dẫn cụ thể việc thanh toán qua ngân hàng là “chuyển từ tài khoản của bên bán sang tài khoản của bên mua” (tức chỉ duy nhất hình thức thanh toán này mới được hoàn thuế).

Trên thực tế, có đến gần cả chục hình thức thanh toán qua ngân hàng nên trong trường hợp chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể, rất khó để doanh nghiệp hiểu rằng chỉ mỗi hình thức chuyển tiền từ tài khoản của bên mua sang tài khoản bên bán mới được chấp nhận hoàn thuế. Nếu văn bản hướng dẫn từ 20/3, tức là phải bất hồi tố đối với những trường hợp nộp tiền mặt trực tiếp vào tài khoản của bên bán trước đó.

Thế nhưng, cơ quan thuế Buôn Mê Thuột và một số tỉnh thành thì chấp nhận hoàn thuế cho các trường hợp thanh toán trực tiếp qua ngân hàng trước ngày 20/3; còn ở Tp.HCM, vấn đề vẫn chưa được ngã ngũ. Hàng chục tỷ đồng tiền hoàn thuế của các doanh nghiệp đang chôn trong cơ quan thuế, trong khi họ phải “gồng mình” trả lãi hàng ngày.

Và thử tính, với số tiền hoàn thuế hàng tỷ đồng đang bị “chôn” trong ngân hàng từ đầu năm đến nay, nếu tính lãi suất qua đêm thì số lãi đó đã là rất lớn, số tiền đó đi về đâu?

Ông Nguyễn Chí Nguyện, Tổng thư ký Hội Doanh nghiệp Tp.HCM cho biết hiện rất nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do qui định giao dịch từ 20 triệu trở lên phải thanh toán qua ngân hàng. Hội đang tập hợp danh sách các doanh nghiệp này để trình UBND Tp.HCM đề nghị hướng giải quyết hỗ trợ doanh nghiệp lấy lại khoản thuế VAT lẽ ra được hoàn, khấu trừ.

• Cẩn thận những điểm ngoại trừ trong báo cáo tài chính
• Quản trị dòng tiền hiệu quả
• 10 cách giảm nhẹ những rắc rối tài chính
• Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động
• Miễn thuế với cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng